Pakikiúlay
Iyó gayód ‘ni an kahulugán kan búhay. Kadaklán na béses, kitá nagtatarám o nakikipag-úlay: trangkílo tang kinakaúlay an sadíri ta; kun sa ibáng táwo man, nadadangóg kan ibá. Kun kitá man minaísip, iniistoryá ta an sadíri ta saná, alágad bakô na ‘ni an kíha kun igwá kitáng ginigiromdóm o nagahímo nin áwit o komposisyón. Háros tanán na impluwénsya ta sa ibá ukón an gahúm náton na mapahúlag silá kawásâ sa áton nga pag-inistoryá. Sunód sa pagbása, mas dakúl kitáng naaaráman kun kitá nakikipag-úlay, bágay na mas kabaló kunó an mga báyi. Sa matúod lang, kaipúhan ta nga makipag-úlay. Makatakóton an búhay kun máyong istoryahánay. Atíd-atídon ta na saná an istórya kan bartolína, o an daíng pagtirînúhan sa saróng iribáhan, o bisán an daíng tararáman sa laóg kan presohán. An tawo nakikiibá ta ngáning may maistoryá. Kun kís-a, daw matak-án kitá sa mga inistórya, tibáad kayâ bastós an nagtatarám, waáy-pulós an ginahambál, máyong kamanungdánan an yinayamútam. Sa húsay na istoryahánay, an kalág ta nagkakamálay, an ísip ta naliliwanagáy, kitá nalilípay, nagsusûpáy.
Sinurublian sa Hiligaynon
iníistoryá, kinakaúlay
nagahímo, naggigíbo
tanán, gabós
ukón, o
gahúm, kapangyaríhan
náton, niyáto, ta
mapahúlag, mapahirô
silá, sindá
áton, satúya
Nga, na
Pag-inistoryá, pagtarám, pakikiúlay
kabaló, áram
kunó, daá
báyi, babáye
matúod, totoó
istoryahánay, urúlay
bisán, dáwa, maskí
maistoryá, makaúlay
kís-a, kadaklán na béses
daw, garó
matak-án, nasusúyâ, nababangít
inistórya, uruláy-úlay
waáy-pulós, máyong sáysay
ginahambál, tinátaram
húsay, marháy
nalilípay, naoogmá
Susog sa “Talk” na yaon sa Worldly Virtues: A Catalogue of Reflections ni Johannes Gaertner. New York: Viking Press, 1990, 56.
Comments
Post a Comment