Swimming sa Tangâ

Kansuarin tong nagkararigos kita

na Lolo Enteng sa dagat, itong garo

haranihon na kita sa Mauban?

Tanda ko kadto—pig-itsa niya ko

sa hararomon sa tahaw. Nag-irirarom

ako, dai baya tataong maglangoy.

Si irarom kan tubig madiklomon, dai

ko nakakahangos, nagkaralaugan

lugod nin tubig si talinga ko.

Nagbutwa ako, nagpaparakampay.

Tapos luminangoy parani si Lolo sako.

Maray ta nagâwal ko si likod niya,

nagkuyabit ako saiya. Nagpaparangirisi

kamo, nagpaparahibi ako.

Pag-uruli, nagralakaw kita pabalik sa Iraya.

Tapos may nahiling kita katong kadakul-

dakul na salabay, sa baybayon pig-aaratong.

Sa baybay, sinda garong nagkakaramang.

An iba, sa pampang nagkakaaralang.

Diskriminasyon

Susog sa “Discrimination” ni Kenneth Rexroth 

Mayo kong pakiaram sa mga tawo. 

Treinta y singko anyos na akong tood sainda. 

Anong labot ko kun makataid ko sinda sa jeep, 

O makasabay pagkakan sa mga restaurant, o sa lamesa.

Dai lang ko uyon kun an babaying ginagalang ko 

Makibayli sa saro sainda. Haloy ko na siyang 

Inagda sa harong pero habo niya man nanggad.

Mayo kong labot kun maski ngani si Irmana 

Makaagom nin saro sainda. Sabihon ta na sanang 

Namoot siya duman, pero isipa baya an saindang mga aki. 

An sistema ninda guro interesante, pero makangiri. 

Pustahan, ta kun igwa sana gayod oportunidad, 

Sarong aga, puwede na sana ninda kitang saralakaton. 

Akua baya’, abang babata’ baga ninda.   




2001/2011

Ná-ingás Si Kulás

             Náuranán siya maghapon.

Pigparahápag niya an Damulag na sa umá

tuminandáyag. Papuli na sa dálan, inawitan

niya an mga Manok na naghaharapon;

             uni na an Sinárom.

             Náumangan siya kan Bitúon.

Udô kan Damulag na natûmakan

sa Dalan mayong parong. Daing salugsog

an hibô kan Gúgon; an tunok kan Turog-

turog bakong hararom.

             Ná-úm-om siya kan Diklom.

Dawa sain maduman siya karon; ilusyon

sa Ilawod papasyaron; an baylihan sa Catigsan

dadayuhon; sa diklom kan dalan, paduman

             sa Kasiráman, mápahálon.

Relihyón

Buót silingón siní igwáng mas oróg kalangkáw na Kaglaláng na kun dai ta man kinakámo’tan, satong kinakahádlokan. Kadto, dai mo nanggad pagpaángguton an mga aníto ta nganing bulígan ka ninda, ta ngarig ihátag nila saimo an ginapangáyô mo. Ngonyan na panahon, sa pagtubód kan ibang mga agít-agitán na relihyón, mas igwa nin kamanungdanan kun an kinaugalíngon nagatúo sa mga linaláng na mas halangkáw saíya, o bagáman minátubod dángan nag-uutób sa mga gawí-gáwi o mga pagkasábot na makakabúlig saíya kun pa’no mabuhay, o sa pagpangítâ kun ano an ginapanúmdon kan Bathala, kan Diyos, kan Palíbot, kan Tao o kun ano man na Kusóg na nagpapapangyári sa gabos. Dawa anong relihyón marhay man basta dai ni minapalangkábâ o magpaháslô sa táwo. Magi kang relihyoso, sábi, alágad magi kang síring ta ngáni sanáng mapaáyo an sadíri mo. Mayo ni saro satô an may áram kan kamatuóran. Siling ganî ka’yan ni San Pablo, “an iba bal-an ta kag an ibán pa tinotôdan ta na sana.”

Mga Sinurublian sa Hiligaynon

Silingón, sabihon

Siní, kaini

Kinakahádlokan, kinakatakutan

Ihátag, itao

Nilá, ninda

Ginapangáyô, hinahagad

Kinaugalíngon, sadiri

Nagatúo, matubod

Pagpangítâ, paghanap, pag-áram

Ginapanúmdom, iniisip

Magpaháslô, maparaot

Mapaáyo, mapamarhay

Kamatuóran, katotoohan

Gáni, ngani

Bál-an, áram

Kag, dangan

Ibán, ibá

Biligaynon [Binikol sagkod Hiniligayon] kan “Religion.” Yaon sa Worldy Virtues: A Catalogue of Reflections ni Johannes A. Gaertner, Viking Press, 1990.

Fallacies and Truths

Times and the Man

Relihyón

Buót silingón siní igwáng mas oróg kalangkáw na Kaglaláng na kun dai ta man kinakámo’tan, satong kinakahádlokan. Kadto, dai mo nanggad pagpaángguton an mga aníto ta nganing bulígan ka ninda, ta ngarig ihátag nila saimo an ginapangáyô mo. Ngonyan na panahon, sa pagtubód kan ibang mga agít-agitán na relihyón, mas igwa nin kamanungdanan kun an kinaugalíngon nagatúo sa mga linaláng na mas halangkáw saíya, o bagáman minátubod dángan nag-uutób sa mga gawí-gáwi o mga pagkasábot na makakabúlig saíya kun pa’no mabuhay, o sa pagpangítâ kun ano an ginapanúmdon kan Bathala, kan Diyos, kan Palíbot, kan Tao o kun ano man na Kusóg na nagpapapangyári sa gabos. Dawa anong relihyón marhay man basta dai ni minapalangkábâ o magpaháslô sa táwo. Magi kang relihyoso, sábi, alágad magi kang síring ta ngáni sanáng mapaáyo an sadíri mo. Mayo ni saro satô an may áram kan kamatuóran. Siling ganî ka’yan ni San Pablo, “an iba bal-an ta kag an ibán pa tinotôdan ta na sana.”

Mga Sinurublian sa Hiligaynon

Silingón, sabihon

Siní, kaini

Kinakahádlokan, kinakatakutan

Ihátag, itao

Nilá, ninda

Ginapangáyô, hinahagad

Kinaugalíngon, sadiri

Nagatúo, matubod

Pagpangítâ, paghanap, pag-áram

Ginapanúmdom, iniisip

Magpaháslô, maparaot

Mapaáyo, mapamarhay

Kamatuóran, katotoohan

Gáni, ngani

Bál-an, áram

Kag, dangan

Ibán, ibá

Biligaynon [Binikol sagkod Hiniligayon] kan “Religion.” Yaon sa Worldy Virtues: A Catalogue of Reflections ni Johannes A. Gaertner, Viking Press, 1990.

Heroes