Pagtúyaw

Síring sa pagsílot, an pagtúyaw sa sarong bágay itataó mo saná kun hagádon saímo, úkon pigbayádan ka. Dawâ nanggigiríil ka na, nungka ka magtabúgâ o magtúyaw na garong ika na sana an igwang aram—na daw tanan nga salâ lang ang ginapangítâ mo, o na garóng ika na an butugón. Kakádlawan ka ninda; magsalâ, dakul kang makakaíwal.  Kun matúyaw ka, kaipuhan itong bakong suway sa háwak. Pwede ka man magtúyaw sa magalang na paági. Ihámbal mo an pagtúyaw sa mahinay na tataramon, itong dai nanduduhágî, itong dai nangrarátak. Ipasábot mo sa tinutúyaw an tanán na kaayúhan siní; dangan hatági sing damô nga konsiderasyon. Uróg na marhay na sabihon mo kun ano an kapás mong magtúyaw; silíngon mo man kun wâáy ka gid diretso nga magsilíng sang amó.  Salâ nganing pagtaram an ginasilíng nilang “constructive criticism.” Kabáli kaya digdi an mga gigibúhon mo ta nganing an nasambit nang bagay mahímô sing mas manámî kag mas maáyo. Kun siring, ini saro nang marhay na sílot; buót silíngon siní, liliwaton mo an mismong bagay na saimong tinutuyaw. Ini nangangahulugan saro nang bâgong obra, saro nang bâgong bagay; bakô na ning pagtuyaw.

Susog sa “Criticism” na yaon sa Worldly Virtues ni Johannes Gaertner. New York: Viking Press, 1990, 33.


Sinurublian sa Hiligaynon

ukon, o kun

daw, garo

tanan, gabos

ginapangítâ, hinahanap

kakádlawan, ngingirisihan

ihámbal, sabihon, taramon

mahínay, luway-luway

kaayúhan, karahayan

siní, kaini

hatági, tau-hán, ta’wan, ta’wi

sing, nin

damô, dakul

nga, na

silíngon, sabihon

wâáy, mayo

gid, nanggad

magsilíng, magtaram, magsabi

sang amó, kaiyan, kaini

ginasilíng, sinasabi

nilang, nindang

mahímô sing, magibong

manamî, marhay

maáyo, marhay

obrá, gíbo

Bikol Etymology

Silot, n.

1. Tibaad hali sa “Zealot.” Sa Biblia, sarong sekta sa tiempo ni Hesukristo na kun makatúyaw ki Hesus garong sinda na sana an maray na tawo, na daw sinda na sana an mga aki nin Diyos).

2. Sa Espanyol, abíso; sa Filipino, páyo; sa Ingles, advice.