Cancion Kan Taga-Bagacay

I

Mga aki sa Bagacay kun dai nag-iiriskwela,
minsan nagkakarawat, o nagkakara-karanta

Kaibahan kan mga magurang ninda
Sa radyo maghapon dangog nin drama—
Mayo na gayod hahanapon pa ta gabos yaon na—

Presko an duros, nag-uuran sa may harong
Magurang, pinsan, kahoy, mga dahon

May ayam, may ikos, may orig sa tangkal
Pagkatapos kan lumlom, may init an saldang,

Pag bakasyon, may aurora, o pabayli,
Pag habagat o aya-ay, may pabiga', pasali.
 
Sa pamilya, magayon an iribanan,
Mayong turuklingan; nagkakairintindihan;

Nag-iirinuman—pag naburat, bagsak;
Pag dai nakabangon, kabaong.

Urutangan, siringilan, murulestyahan,
Minsan sirilyakan ta’ dai nagkakadarangugan

Pero maugma ta’ abang prangka
Mayo kitang masasabi ta’, basta.

An kalbo pugo man giraray;
An kawayan butong man giraray;

An mga aki mayong kalson man giraray.

An may buhok nabubulugan man; an nagtitinda nabebentahan;
An nalilipot naiimbongan; anuman na mainit nayeyelohan;
An naglalantuag nakakauli man; an may helang inaaswang.

An siisay man na gutom nagkakakan—
Kun bakong gina'gang karne, mahamis na ginatan;

Mirindalan pinakro, bulgur, sinuman;
Pulutan, kutsinta, kun ano na sana man.

 
II

Sa sugalan, mga gurang tiripon lalo na kun hapon,
May nagtitinda pang sitsaron; sa tindahan, mamon.

Sa binggohan, kadaragahan o may mga agóm urumpukan.
An mga aki sa magurang aba anang pakinabang—

 

Sa laog kan harong, o sa tindahan,
Linilibot an lahot hanggang sa simbahan.

An putong tinitinda uurutangon;
Mauli an aki sirisingko an gugom; Nom!
Bagas na pamanggihan mayong tutungudon.

An mga omboy makunswelo man
Nahulog sa hagyan, nabakros an laman;

Kun mayong tipdas, kinukumbulsyon,
Kun bakong lugadon, maniwangon;

Garo mga talapang; mga tulak darakulaon—
Urugmahon dawa gurutom.

Mga daraga kapot an komiks maghapon
Mga soltero pugapo, sugpo papabakalon,

An mga ama sa pantalan maghapon—
Baggage o labor sa lantsang pa-Siruma-hon,
Bani, Popoot, mga biyahe pag sinárom.

Pag-uli kun hingaw, problema yaon;
Kun burat, iiwalon an agom;
An masaway magurang o tugang kan agóm.

Pag nagkakurulugan, harabuan;
Malayas, mabuwelta; may nalingawan na kwarta,
An mga aki dara, et cetera.

III

Maestrang sa high school bakasyon na, dai pa nag-uli ta’ siya
Saka estudyanteng taga Iraya nagkairintindihan na;

Nagkairiyuhan, mayong napugulan; pag uban-uban, turuytuyan,
Burunuan, harandaan; mga abay paturuyatoy sa simbahan.

Pero dawa arog kaini, Marhay an buhay ninda digdi—
Nakangirit kadaklan sainda; sa saro, dai ka magsuba-suba
Ta’ pag napasala ka, nya! Pasensya!

Hali sa dagat an bahod dangog-dangog
An mga parasira biyong nag-aaranggot

Ta’ mayong pasayan; tikong an nadakop
Sa Mauban mauran; dakulaon an bahod.


An langit sa bukid abang lumlom
An bagyo yaon na daa sa Quezon

Tapuyas sana man daa,
Pero nagsasalimagyo na baga!

Pag nagbaha na, dai ka magluwas
Kun habong maingas o mabasa nin tapuyas;

Ta’ pag maanayo, masakit ipatawas;
Mahal; an presyo kan bulong makangalas.

Kun aya-ay na, an banggi malipot;
Mayong niisay man na naaanggot—

Paraoma, sungo an hakot; parasira, saklay an hikot;
Mga aking sinusurugo pag banggi, tarakot;
An tinampo mahalnas; sa harong mapulot.

An lugar na ini habong halian ta’ marhay an pagkakan
Maski ralabot an istaran nakakaraos man.

Basta butog an tulak an isip daing hugak
Mayong maraot ta’ dai ka maaanggot.


IV

Kun pista, urugma; o dawa Kwaresma
May salabat o galleta an nagpapabasa.

Mga ilaw kan poste pundido daa
Pero naglalaad kun aga, baterya
Pag banggi na nauubusan daa—

Kaya madiklom, malipot
Sa harong an agóm maimbong;
Daing kasing na’góm.

Sa pag-agi kan aldaw
Pu'on kan santol minarambong
Kaya sa harong madoot, madahon;
May hinilunuhan kun maation—
An sawa pag nadakop, asalon;
Pag tinuka’ ka, kinyentoson.

Magsalang basog, gutom;
Kun bakong mataba’, helangon;
Kun mayong agóm, poro’ngoton;
Kun daraga, nakaporma;
Kun daragang gurang man, nakasaya;
Kun mayong sambay, relihioso;
Nin huli ta Hermano, politiko.
 
Digdi samo sa Bagacay
Ordinaryo an buhay, simpleng maray—

Mayong gayong problema
Apuwera kwarta, kun tinitikapo na.

Daing kaartehan, mayong lilikayan
Mayong aalanganan, mayong aralanganan.